کد مطلب:88660 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:405

خاموش کردن شعله های شهوت











(میته شهوته)

ترجمه: (می بینی برای پرهیزكار كه) شهوت او مرده است.

شرح: از ویژگیهای دیگر پرهیزكاران خاموش كردن شعله های شهوت است، مراد از مرگ شهوت، كنترل و اعتدال آن و عدم سركشی آن است، نه این كه واقعا این غریزه خدادادی را نابود كنند كه این نیز طبق روایات عملی نكوهیده و غیر جائز است، حضرت، موت را كنایه از فروكشی شهوت و عدم طغیان گرفته اند، زیرا مرده نیز بعد از مرگ دیگر قدرت طغیانگری ندارد، شهوت دشمنی است كه اگر رها شود، انسان را به هلاكت می اندازد.

امام صادق از رسول گرامی اسلام نقل كردند كه: «ثلاث اخافهن علی امتی بعدی: الضلاله بعد المعرفه و مضلات الفتن و شهوه البطن و الفرج»، سه چیز است كه بعد از خود بر امت خود می ترسم: گمراهی بعد از معرفت و شناخت، و گمراهی در آزمایشها و امتحانات، و شهوت شكم و فرج (اشاره به شهوت جنسی).[1].

[صفحه 398]

امام باقر (ع) می فرمایند: عبادتی بافضیلت تر از پاكدامنی شكم و فرج نیست.[2].

امام صادق (ع) می فرمایند: امیرالمومنین (ع) بسیار فرمودند كه: «افضل العباده العفاف»، بهترین عبادت، عفاف و پاكدامنی و كنترل شهوات است.[3].

مولی علی (ع) در وصیتی به فرزند خود محمد بن حنفیه، می فرمایند: من لم یعط نفسه شهوتها اصاب رشده، (كسی كه خواهش های نفس را در اختیارش نگذاشت و به خواسته ها و تمایلات آن جواب مثبت نداد، به رشد و هدایت رسیده است).[4].

میلها و خواسته ها در هر زمینه ای كه باشد، برای پرهیزكاران واقعی قابل كنترل است، و هیچگاه اسیر و برده شهوت نمی شوند.

زیرا برده ی شهوت پست ترین مردگان است (عبد الشهوه اذل من عبدالرق)[5] و كسی كه اسیر شهوت شد، اسارتش پایان نپذیرد، مگر با مرگ (عبد الشهوه اسیر لا ینفك اسره)،[6] و پرهیزكاران به مقتضای علم (و ایمانی) كه دارند به بردگی شهوت كشیده نمی شوند كه «الجاهل عبد شهوته»، (جاهل برده ی شهوت خود است)[7] و اساسا خواهشهای نفسانی جاهلان را اسیر می كند (الشهوات تسترق الجهول)[8] و اگر شهوت كنترل شد یعنی عقل حاكم شده است:


كدخدای تن بشر عقل است
از همه حال باخبر عقل است

[صفحه 399]

هر كه با عقل آشنا باشد
از همه عیبها جدا باشد[9].


یكی از عرفا گفته است: چه حیوان چموشی محتاجتر است به لجام محكم، از نفس خودت.[10].

یكی از زاهدان گفته: دشمنان انسان سه چیز است: دنیا، شیطان و نفس او، خود را از دنیا با زهد و بی اعتنائی به آن و از شیطان با مخالفت با آن و از نفس با ترك شهوات آن، حفظ كن.[11].

سقراط حكیم مریض بود به او گفتند: برای شما مرغی ذبح كنیم، گفت: دلهای كسانی كه در باب معرفت حقایق غرق باشند، منبرهای فرشتگان و ملائكه است و شكم های كسانی كه از شهوات لذت برند، قبرهای حیوانات هلاك شده است.[12].

یكی از حكمای هند گفت: از دو دسته از مردم باید پرهیز كرد و دوری گزید، یكی كسی كه بگوید: نه ثوابی، نه عقابی، نه معادی و نه نیكی و نه گناهی است (منكر این امور باشد و خداشناس نباشد) و دیگر آنكه مالك شهوت خود نباشد و قادر بر گرداندن قلب و دیده اش از شهوت نباشد.[13].

در روایتی آمده است: استهینوا بالموت كیلا تموتوا و امیتوا الشهوات تخلدوا، (مرگ را خوار و حقیر شمارید تا نمیرید و شهوات را بمیرانید تا زندگی جاودانه یابید.)[14].

یكی از عوامل خاموش كردن شعله های خانمان سوز شهوات، حفظ شكم و عدم پر خوری است كه حضرت در فراز قبل متذكر شده اند و گویا این فراز معلول فراز

[صفحه 400]

قبلی است و حضرت پس از آن ذكر كردند.

خداوند ما را از همنشینی شهوت دور گرداند كه مولی فرمودند: «قرین الشهوه مریض النفس معلول العقل»، (همنشین شهوت و تمایلات نفسانی، دارای نفس مریض و عقل علیل است).[15].

[صفحه 401]


صفحه 398، 399، 400، 401.








    1. شرح خوئی، جلد 12، صفحه ی 146، ذیل همین فراز.
    2. شرح خوئی، جلد 12، صفحه ی 146، ذیل همین فراز.
    3. شرح خوئی، جلد 12، صفحه ی 146، ذیل همین فراز.
    4. شرح خوئی، جلد 12، صفحه ی 146، ذیل همین فراز.
    5. غررالحكم.
    6. غررالحكم.
    7. غررالحكم.
    8. غررالحكم.
    9. ترجمه و شرح مصباح الشریعه و مفتاح الحقیقه، از حسن مصطفوی، صفحه ی 160 با تلخیص.
    10. احیاءالعلوم غزالی، جلد 3، صفحه ی 66.
    11. احیاءالعلوم غزالی، جلد 3، صفحه ی 66.
    12. اخلاق محتشمی، صفحه ی 349.
    13. اخلاق محتشمی، صفحه ی 348.
    14. اخلاق محتشمی، صفحه ی 347.
    15. غررالحكم.